"SKRADZIONE OCZY" to historia niewiarygodnej i niewyt³umaczalnej mi³o¶ci pomiêdzy tureck± kobiet± i bu³garskim mê¿czyzn±.
Jest rok 1984. Bu³garia. Re¿im komunistyczny zmusza tureck± mniejszo¶æ do zmieniania nazwisk, zakazuje u¿ywania jêzyka tureckiego i noszenia tradycyjnych strojów muzu³mañskiej mniejszo¶ci [Pomaków].
M³ody ¿o³nierz Ivan jest uczestnikiem "procesu odrodzenia" eufemistycznej nazwy nadanej przez komunisto akcji przymusowej "bu³garyzacji" Turków. Dziewczyna Ajten za wszelk± cenê stara siê zapobiec bu³garyzacji. On jest odpowiedzialny za pieczêcie, konieczne do wydania nowych dokumentów w czasie przymusowej zmiany nazwisk. Ona próbuje je ukra¶æ. Ich nieoczekiwane spotkanie stanie siê pocz±tkiem niezwyk³ych uczuæ i wielkich dylematów.
Ivan staje przed wyborem. Albo przy³o¿y siê do przymusowej zmiany nazwiska Ajten, albo poniesie powa¿ne konsekwencje odmowy.
Ale czy otoczenie zaakceptuje ten narodowo¶ciowo - religijny "mezalians"? Na Ba³kanach happy end zdarza siê niezwykle rzadko, ale...
T£O HISTORYCZNE
Bu³garyzacja Pomaków [Turków bu³garskich]
T³o dla akcji "SKRADZIONYCH OCZU" stanowi± dzieje jedne z najsmutniejszych wydarzeñ bu³garskiej historii koñca XX wieku - "przymusowej bu³garyzacji" mniejszo¶ci etnicznej Pomaków. Pomacy to mniejszo¶æ turecka i zislamizowani Bu³garzy - g³ównie potomkowie ludno¶ci pasterskiej z rejonów górskich, która przesz³a na islam i przyjê³a obyczaje tureckie, mimo to zachowa³a jêzyk bu³garski, choæ z wieloma tureckimi nalecia³o¶ciami.
To¿samo¶æ Pomaków [podobnie jak pokrewnych im Torbeszy bu³garskich] opiera siê przede wszystkim na tym jak± religiê wyznaj±. Ma to dla nich wiêksze znaczenie od tego jakiej s± narodowo¶ci. Dzi¶ Pomakami nazywa siê przede wszystkim bu³garsko-jêzycznych muzu³manów, którzy zamieszkuj± góry Rodopy w pd.-zach. Bu³garii i pó³nocn± Tracjê na terenach dzisiejszej Grecji, pewna grupa ¿yje tak¿e w Turcji.
Istnieje wiele koncepcji dotycz±cych etymologii s³owa Pomacy. Jedna z nich mówi, ¿e pochodzi ono od bu³garskiego s³owa "???????", co oznacza udrêczony, mêczony - ta koncepcja nawi±zuje do przekonania, ¿e zostali oni si³± zmuszeni do przej¶cia na islam. Kolejny pomys³ wskazuje na zwi±zek z bu³garskim s³owem "??????" (pomocnicy) - mia³oby to mieæ zwi±zek z tym, i¿ s³u¿yli oni jako oddzia³ pomocniczy w wojsku osmañskim. Inna idea nawi±zuje do s³owa "???????????????" co znaczy zislamizowani.
Po wyzwoleniu Bu³garii [1878] sytuacja Pomaków by³a jeszcze tragiczniejsza ni¿ Turków, którzy rz±dzili bezwzglêdnie Bu³gari± przez kilkaset lat.
TWÓRCY o FILMIE
Wywiad z re¿yserem R. Spassovem
O czym mówi film "Skradzione oczy"?
- Tematem filmu jest ciemna storna naszej historii to opowie¶æ o " procesie odnowy z lat '84. - '89, kiedy si³± zmieniano tureckie nazwiska na bu³garskie. Podczas tego mrocznego okresu rodzi siê uczucie tureckiej dziewczyny bu³garskiego ch³opaka których dzieli wszystko - polityka, kultura, wyznawany ¶wiatopogl±d - dzieli a¿ po ¶mieræ.
To bardzo uniwersalny temat, znany nie tylko z Bu³garii, bo na ca³ych Ba³kanach rozmowa o tolerancji miêdzy kulturami jest niezwykle wa¿na:
- To jest osobny nurt i o¶ tego filmu. Ludzie dziel± siê mo¿liwego nas z tylu powodów, a nam potrzebna jest budowa jedno¶ci.
G³ówn± rolê gra tu m³oda bu³garska aktorka Vesela Kazakova. To ju¿ jej czwarta g³ówna rola filmowa.
- Bo jest znakomit± aktork±. W Bu³garii od kilku lat jest doceniana. [...]
