Film "REQUIEM" Hansa-Christiana Schmida inspirowany jest prawdziw± histori± m³odej Anneliese Michel z Miltenbergu. Przypadek opêtania Anneliese Michel budzi³ kontrowersje ze wzglêdu na to, ¿e egzorcyzmy nie zakoñczy³y siê powodzeniem, a opêtana dziewczyna zmar³a. Winy dopatrywano siê w dzia³aniach ksiêdza egzorcysty, który mia³ zniechêciæ Anneliese Michel do za¿ywana leków psychotropowych. Z perspektywy czasu podwa¿a siê wyniki ¶ledztwa podkre¶laj±c, ¿e to w³a¶nie przedawkowanie leków doprowadzi³o do skrajnego wyczerpania organizmu dziewczyny.
... Niemiecka prowincja, lata 70-te ubieg³ego stulecia.
Wychowana w bardzo religijnej rodzinie 21-letnia Michaela Klingler cierpi na dziwn± chorobê: napady paniki, utrata ¶wiadomo¶ci i halucynacje. Metod± prób i b³êdów lekarze stwierdzaj± epilepsjê; dziewczyna musi braæ silne leki. W ostatnim czasie jej stan wydaje siê na tyle stabilny, ¿e pomimo ostrego sprzeciwu matki, Michaela postawia podj±æ studia na uniwersytecie. Po raz pierwszy zostawia rodzinê i wyje¿d¿a.
W mie¶cie z dala od konserwatywnych rodziców, którzy do tej pory chronili j± przed grzesznym i pe³nym pokus ¶wiatem, poznaje ¿ycie ca³kiem inne od tego, które wiod³a. Nie ma w nim Boga ani ko¶cio³a, s± za to huczne imprezy, alkohol i mê¿czy¼ni. Michaela poznaje nowy ¶wiat dziêki Hannie - dawnej kole¿ance z rodzinnego miasteczka i Stefanowi - swojej pierwszej mi³o¶ci. Powoli i ostro¿nie czerpie z nieznanej dot±d swobody.
Jednak wolno¶æ zaczyna j± osza³amiaæ; dziewczyna nie potrafi wyswobodziæ siê od wyniesionych z domu ograniczeñ. Niespodziewane wyzwolenie okazuje siê ciê¿arem nie do ud¼wigniêcia przez spêtan± rozmaitymi zahamowaniami dziewczynê. Jej stan jest na tyle powa¿ny, ¿e wraca do domu. Wezwany przez rodzinê ksi±dz potwierdza jej przypuszczenia: zosta³a opêtana przez diab³a...
O EGZORCYZMACH
Egzorcyzmy (gr. exorkízo "zaprzysiêgam", "zaklinam", ³ac. exorcismus) - obrzêd po¶wiêcenia, maj±cy na celu uwolnienie cz³owieka, zwierzêcia, miejsca lub przedmiotu od wp³ywu z³ego ducha.
W Ko¶ciele katolickim egzorcyzmem nazywany jest obrzêd liturgiczny maj±cy na celu usuniêcie bezpo¶redniego wp³ywu Szatana na osobê ew. (rzadziej) zwierzê miejsce lub przedmiot w formie opêtania, drêczenia lub zniewolenia.
W parze z egzorcyzmem winno i¶æ zerwanie z tym, co prowadzi³o do zniewolenia demonicznego, np. satanizmem, okultyzmem i jego ró¿nymi formami, spirytyzmem, zabobonami, wró¿biarstwem, ró¿nymi niekonwencjonalnymi metodami leczenia, które nie maj± oparcia w nauce i odwo³uj± siê do nieznanych mocy i energii (bioenergoterapia, metoda Silvy, ró¿d¿karstwo, wahadlarstwo, a tak¿e wed³ug niektórych egzorcystów homeopatia) itd. Uwolnienie poprzez egzorcyzmy powinno ³±czyæ siê z nawróceniem, przyjêciem sakramentów i powrotem na drogê ¿ycia duchowego.
Egzorcyzmy w Ko¶ciele katolickim nale¿± do sakramentaliów, a ich sprawowanie, jak ka¿dego sakramentu czy sakramentaliów, jest zupe³nie bezp³atne. Egzorcyzm jest równie¿ czê¶ci± innych obrzêdów, zw³aszcza sakramentu chrztu. Rytua³ sakramentu chrztu sprzed reformy liturgicznej po Soborze Watykañskim II zawiera³ potrójne egzorcyzmy katechumena, w tym u¿ycie egzorcyzmowanej soli, wody i oleju. Obecnie rytua³ chrztu zawiera pojedynczy egzorcyzm.
WYWIAD z re¿yserem HANSEM-CHRISTIANEM SCHMIDEM
- Czym by³a iskra, która wznieci³a Twoje zainteresowanie ca³± t± histori±?
- Hans-Christian Schmid: Reporta¿ o pielgrzymce do Klingenberga. To miejsce, w którym katolicka studentka Anneliese Michel zmar³a w 1976r. z powodu niedo¿ywienia i wyczerpania organizmu po serii kilkudziesiêciu egzorcyzmów. By³em zdumiony tym, ¿e w Klingenbergu nawet 20 lat po ¶mierci nadal jest czczona jako mêczennica przez pielgrzymów z ca³ej Europy. Zacz±³em interesowaæ siê jej histori±, przeczyta³em mnóstwo ksi±¿ek na temat egzorcyzmów, jakie odprawiono w XX wieku, a potem zacz±³em tworzyæ szkic scenariusza. By³o to prawie 10 lat temu, i od tego czasu my¶l o tej historii mnie nie opuszcza³a.
- Dlaczego a¿ tyle czasu zajê³o Ci zrealizowanie filmu?
- Hans-Christian Schmid: Pocz±tkowo przyj±³em inny punkt widzenia. Nie potrafi³em zdobyæ siê na odwagê, ¿eby w centrum opowie¶ci umie¶ciæ postaæ Michaeli, wiêc zamiast tego zdecydowa³em siê opowiedzieæ jej historiê z perspektywy jej ch³opaka. Pozwoli³o mi to zachowaæ dystans. A¿ do momentu, kiedy kto¶ opowiedzia³ mi o Berndzie Lange'u, studencie Akademii Filmowej w Ludwigsburgu, który równie¿ zajmowa³ siê tym tematem.
- Czy rozmawiali¶cie z krewnymi Anneliese Michel?
- Hans-Christian Schmid: Tak, ale dopiero po zakoñczeniu zdjêæ. Jednym z powodów by³a chêæ wyra¼nego oddzielenia historii opowiedzianej w filmie od prawdziwej historii Anneliese. Innym - to, ¿e wiedzieli¶my, i¿ krewni Anneliese od kilku lat przestali ju¿ rozmawiaæ z dziennikarzami na ten temat. Chcieli¶my uszanowaæ ich potrzebê nieprzypominania o traumatycznych wydarzeniach. Niemniej jednak kilkakrotnie spotka³em siê z jedn± z sióstr Anneliese. Otwarcie rozmawiali¶my o scenariuszu filmu, o odniesieniach do historii Anneliese, o ró¿nicach pomiêdzy ni± a filmem, o tym, w jaki sposób ona - o piêæ lat m³odsza od Anneliese - wspomina chorobê swojej siostry.
- Czy inspirowa³y Was jakie¶ inne filmy, opowiadaj±ce o ludziach cierpi±cych na choroby umys³owe?
- Hans-Christian Schmid: Nie, w ka¿dym razie nie ¶wiadomie. Ale podczas krêcenia zdjêæ czêsto mam pod rêk± ca³± kolekcjê filmów, które stanowi± dla mnie punkt odniesienia. W przypadku "Requiem" by³y to filmy, które oddawa³y nastrój lat 70., zarówno filmy fabularne, jak i muzyczne czy dokumentalne, czasem nawet ta¶my z wiadomo¶ciami z tamtego okresu. Aby w realistyczny sposób pokazaæ ataki epileptyczne, korzystali¶my z materia³ów, które udostêpni³ nam Szpital Miejski w Berlinie. Dziêki nim mogli¶my sobie u¶wiadomiæ, ¿e tak naprawdê nie ma jednego okre¶lonego typu ataków padaczkowych, ale wystêpuj± one w ró¿nych postaciach (...).
