EKSPLIKACJA AUTORSKA
Po dwudziestu kilku latach nieobecno¶ci w filmie fabularnym tematu Powstania Warszawskiego zdecydowa³em siê nakrêciæ film skromny, ale w pe³ni oddaj±cy atmosferê i grozê tamtego czasu. Zwykli ludzie, nie bohaterowie, usi³uj± odnale¼æ siebie w mie¶cie skazanym na zag³adê. S± zwyk³ymi lud¼mi wiêc pe³nymi sprzecznych uczuæ, zdolnymi zarówno do strachu, jak i niebywa³ej odwagi, szlachetnymi i pod³ymi w pewnych okoliczno¶ciach, piêknymi nieraz i zbrudzonymi ¿yciem.
Kluczowa w tym filmie jest forma opowiadania. Ca³o¶æ zdarzeñ ogl±damy jakby z wnêtrza fotoplastykonu, w którym nieruchome, czarno-bia³e fotografie uruchamiaj± siê w strumienie filmowych obrazów, nabieraj± kolorów, staj± siê na naszych oczach pe³nokrwistym filmem. St±d liczne efekty specjalne, przetworzone obrazy, niestandardowy d¼wiêk efektów i muzyka, co powoduje, ¿e zrujnowane miasto brzmi jak pustynia podczas piaskowej burzy.
Czêsto bardzo realistyczne, wrêcz brutalne sceny mieszaj± siê ze zjawiskowymi obrazami niekiedy niemal jak z filmów fantasy. Wszystko po to by oddaæ niezwykle osobiste wra¿enia ludzi zmuszonych do bytowania w piekielnych warunkach gin±cego miasta, a szukaj±cych nadziei i schronienia w rozbudzonej wyobra¼ni.
Jest to wiêc opowie¶æ o gin±cym mie¶cie zrealizowana z mo¿liwie najbli¿szej perspektywy i skomplikowanej naturze ludzkiej ukazanej z wielu stron.
Leszek Wosiewicz - scenarzysta, re¿yser, producent
Akcja filmu "BY£ SOBIE DZIECIAK" rozgrywa siê w 1944 roku w Polsce w trakcie Powstania Warszawskiego krwawo t³umionego przez Niemców.
...Marek, niedosz³y maturzysta, pocz±tkuj±cy poeta podczas przymusowej ewakuacji z objêtego powstaniem miasta po raz ostatni zagl±da do swego dzieciêcego fotoplastykonu, by - jak w magicznej kuli - zobaczyæ obrazy swego straconego dzieciñstwa jak i to, co mo¿e go czekaæ w budz±cej przera¿enie przysz³o¶ci. Zapala lampê wewn±trz fotoplastykonu, ale ogieñ z lampy szybko rozprzestrzenia siê na rozmieszczone wokó³ zdjêcia. Nagle granice miêdzy p³on±cym fotoplastykonem, a p³on±cym miastem zacieraj± siê.
Z pozornego chaosu wyobra¼ni przera¿onego Marka, w ¶wiecie, w którym za ka¿dym rogiem, za ka¿dym zau³kiem mo¿e go spotkaæ wszystko, co najgorsze zaczyna wy³aniaæ siê ci±g logicznych, opowiadanych z ¿elazn± konsekwencj± wydarzeñ.
Marek rozstaje siê z ukochan± Matk±, by pobiec w g³±b p³on±cego miasta, do ¦ródmie¶cia wolnego od Niemców, gdzie przebywa jego ojciec. Po drodze ratuje od linczu przypadkowo spotkan± kobietê (Irena) pos±dzon± o to, ¿e jest folksdojczk± i strzela³a do polskich dzieci. Idzie za ni± choæ ona go odtr±ca. Otacza opiek± znalezionego w gruzach ch³opca, który straci³ ca³± swoj± rodzinê i jako jedyny ocala³ z pacyfikacji ulicy, by razem z nim pomagaæ Irenie. W koñcu ca³kowicie ulega fascynacji piêkn± Iren±, choæ czuæ wokó³ niej mroczn± aurê ¶miertelnego zagro¿enia. Wykonuj±c jej dwuznaczne polecenia niemal traci ¿ycie z r±k Weterana, który pos±dza go o szpiegostwo. Nie opuszcza jej nawet, kiedy ona chce siê go pozbyæ, by w najmniej oczekiwanym momencie, kiedy zbli¿y³ siê do niej jak prawdziwy kochanek, odkryæ, ¿e Irena jest uosobieniem z³a, ¿e nie sprzyja jak dot±d my¶la³ powstañcom, ale wspó³pracuje z gro¼nym patrolem esesmanów z brygady Dirlewangera krwawo, z niezwyk³± brutalno¶ci± pacyfikuj±cej miasto... i ¿e zamordowa³a Tomka.
Ta naiwna, dzieciêca, wrêcz katastroficzna ciekawo¶æ, co siê dalej wydarzy ka¿e mu zacz±æ odgrywaæ role, o które nikt by go nie pos±dzi³. Nie poddaje siê mimo ewidentnego gwa³tu na nim dowódcy esesmañskiego patrolu (Hans). Choæ powinien znienawidziæ Irenê wyznaje jej mi³o¶æ, by pokazaæ jej i sobie, ¿e jest ponad z³em, które ich otacza, ¿e potrafi ich oboje wyrwaæ z r±k oprawców. Dziêki zatajonej znajomo¶ci jêzyka niemieckiego poznaje sekretny plan Dirlewangerowców, a potem przy pierwszej nad±¿aj±cej siê okazji, podejmuje walkê z nimi na ¶mieræ i ¿ycie.
Z przestraszonego dziecka o umy¶le zaczadzonym poezj± staje siê kim¶ w rodzaju bohatera, a ¶wiat wokó³ niego, nieprzewidywalny, pe³en chaosu brutalnej wojny, w p³omieniach p³on±cych ulic przybiera postaæ p³on±cego, dzieciêcego, pe³nego bajkowych opowie¶ci fotoplastykonu. Historia w tym fotoplastykonie wch³ania zwyczajne ludzkie losy i przemienia je w ponadczasowe ikony...
W filmie obok Magdaleny Cieleckiej i Rafa³a Fudalej zobaczymy równie¿: Eryka Lubosa, Piotra G³owackiego i Miros³awa Zbrojewicza. Autorem muzyki jest Wojciech Waglewski.